Kətan toxumu (zəyərək)

Dünyada ilk dəfə kətan toxumunun (zəyərək) şəfalı xüsusiyyətlərini, mədə xəstəliklərinə kömək edən toxumun həliminin reseptini, dünyaya izah edən Hippokrat olubdur. Elə zamanımızda da, kətan toxumu qəbzliyə qarşı, bədəni təmizləyən və bakterisid xüsusiyyətlərinə görə xalq təbabətində istifadə edilir. Kətan toxumu Omega 3 və Omega 6 yağ turşuları ilə zəngindir.

Ötən əsrin 80-ci illərində dünyanın müxtəlif ölkələrindən olan dietoloqlar təbii və sağlam məhsul kimi kətan toxumunun xüsusiyyətlərini fəal və dərindən öyrənməyə başladılar.  Hal-hazırda kətan toxumu pəhriz saxlamaqda mühüm rola malikdir. Kətan toxumu bir çox xəstəliklərin müalicəsində və qarşısının alınmasında tətbiq edilir.

Almaniyada çörəkbişirmə sənayesində ildə 60 min tondan çox kətan toxumu istifadə olunur (orta hesabla bu, ildə adambaşına təxminən 1 kq təşkil edir). Kanadada isə kətan toxumu artıq qida əlavəsi kimi deyil, ayrıca qida məhsulu kimi qəbul edilir və bununla əlaqədar çörək məhsullarına 12%-ə qədər kətan toxumunun daxil edilməsini tövsiyə edən xüsusi Milli Proqram qəbul edilib.

Kətan toxumunun həlimi yumşaldıcı təsirinə görə yemək borusu və mədənin selikli qişasına qoruyucu təsir göstərir, mədə xorası və qastritin müalicəsində istifadə oluna bilər. Kətan toxumu ilə zəngin olan lif ilk növbədə bağırsaqların fəaliyyətini aktivləşdirir, insana xroniki qəbizliyin öhdəsindən gəlməyə kömək edir. Kətan toxumlarının bu "yumşaltma" təsiri bağırsaqda şişkinlik, bağırsağın tərkibinin həcmini artırması və bununla da onun boşalmasını stimullaşdırması ilə əlaqədardır. İki həftə ərzində gündəlik 50 qram kətan toxumu qəbulu, hətta zəif toxunulmazlığı olan yaşlı insanlarda da bağırsaq xəstəliklərinin müalicəsi üçün effektiv təsir edir. Kətan toxumlarının müntəzəm istifadəsi qaraciyərin fəaliyyətini əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırmağa kömək edir, toksinlərin mənimsənilməsinə əhəmiyyətli dərəcədə maneə törədir və toksinlərin bədəndən təmizləməyə kömək edir. Kətan toxumunu 1-2 çay qaşığı qatığa qatıb yemək, ən kəskin xəstəliklərdən olan sümük əriməsinin qarşısını almaq olar. Tərkibindəki zəngin yağ turşuları damarların içini təmizləyir, yüksək xolesterini aşağı salır, beyin qidalanmasını yaxşılaşdırır, yaddaşsızlığı müalicə edir. Gözlərimiz üçün əvəzolunmaz bir müalicə vasitəsidir. Zəyərək bağırsaq daşlarını və bağırsaq şlaklarını təmizləyir.